ปรากฏการณ์ VOCALOID 2 Hatsune Miku เธอนั้นหรือคือ Vitual Idol คนถัดไป
Sat, 2010-03-13 16:22 | by nighty
ถึงแม้ว่าเราจะเคยพูดถึง VOCALOID ลงไปใน "ฟิ้ว" ฉบับหนังสือกันไปแล้ว แต่เราจะขอหยิบมาพูดกันอีกครั้งหนึ่ง โดยใช้ความเป็นเว็บไซท์ให้เป็นประโยชน์เพื่อการอธิบายที่เข้าใจง่ายขึ้นครับ
[You must be registered and logged in to see this link.]
ปัจจุปันนี้ หลายคนอาจจะเห็นตัวการ์ตูนเด็กผู้หญิงผมเขียวผูกแกละยาวสองข้างบ่อย ๆ ตามคลิปหรือภาพต่าง ๆ ถึงแม้ว่าเธออาจจะเป็นที่รู้จักในแค่หมวดการ์ตูน แต่ในขณะเดียวกันโลกของเธอนั้นใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ
จนบางทีมันอาจจะกว้างใหญ่จนเราคาดถึงก็เป็นได้
Vocaloid คืออะไร?
Vocaloid คือโปรแกรมสังเคราะห์เสียงโดยมีฐานข้อมูลเสียงจากคนจริง ๆ โดยผู้ใช้ต้องใส่ "คำ" ลองไปในโปรแกรมตามบันไดโน้ตเพื่อให้โปรแกรมสามารถอ่านออกเสียงได้ และโปรแกรมสามารถปรับแต่งรายละเอียดได้มากมายได้จนถึงกระทั่งการกำหนดลมหายใจ โดยระบบพื้นฐานของโปรแกรมนี้พัฒนาโดยบริษัท YAMAHA
Hatsune Miku คือใคร?
Hatsune Miku คือชื่อรุ่นและชื่อมัสคอทของโปรแกรม Vocaloid 2 ของบริษัท Crypton ที่พัฒนาเพื่อวางจำหน่ายในญี่ปุ่น โดย Vocaloid 2 เป็นโปรแกรมที่พัฒนาขึ้นจากโปรแกรม Vocaloid เดิม (เหมือนกับ Photoshop CS เป็น Photoshop CS2 และแน่นอนว่ามี vocaloid จากบริษัทอื่นเช่นเดียวกัน)
และเธอก็คือ "จุดเปลี่ยน" ของโปรแกรม Vocaloid และโลกไซเบอร์
Hatsune Miku ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก ตามรายละเอียดที่ระบุไว้ในเว็บไซท์บอกว่าเธอคือเด็กอายุสิบหก น้ำหนัก ส่วนสูง ถนัดร้องเพลงจังหวะไหนคีย์อะไร ไม่มีประวัติส่วนตัวหรือเรื่องราวเบื้องหลังตัวละครอะไรใด ๆ แต่ทุกคนก็หลงรักเธอ
หลังจากนั้นก็มี Vocaloid 2 รุ่นKagamine Rin&Lenและ Megurine Luka ออกมาตามหลังกันมา
ความโด่งดังของ Miku และ Vocaloid ที่ดังไปทั่วโลกไซเบอร์นั้นมีจุดที่น่าสนใจและน่าศึกษาอยู่เช่นกัน เพราะเราคงพูดได้เลยว่า Miku และ Vocaloid นั้นโด่งดังมาได้เพราะแฟน ๆ ผลักดั
Character ที่โดนใจ
แต่ว่าแม้ Hatsune Miku จะถูกออกแบบมาอย่างน่ารัก โปรดอย่าลืมว่าเธอเป็นโปรแกรมสังเคราะห์เสียง เสียงของเธออาจจะไกลห่างจากความเป็นมนุษย์อยู่พอสมควร (อย่างไรก็ตาม ก็มีคนสามารถทำให้เธอร้องเพลงได้เหมือนมนุษย์มากอยู่ดี) แต่หากมองในมุมกลับกัน นี่อาจเป็นจุดเด่นที่นักร้องคนไหนไม่อาจจะเลียนแบบได้
Producer มือฉมัง
เป็นสิ่งที่ปฏิเสธไม่ได้เลยว่า เพราะ producer หรือผู้แต่งเพลง ให้ Miku ร้องนั้น เป็นส่วนสำคัญอย่างยิ่ง เพราะถึงแม้โปรแกรมจะดีขนาดไหน แต่ถ้าผู้ใช้ไม่มีฝีมือก็จบกัน
โชคดีเป็นอย่างยิ่งที่มีศิลปินสมัครเล่นจนถึงฝีมือเทียบเคียงได้กับมืออาชีพ นับไม่ถ้วนที่แต่งเพลงให้กับ Vocaloid โดยเฉพาะและหลายคนในนั้นก็สามารถก้าวข้ามไปยังเป็นมืออาชีพได้
supercell คือตัวอย่างของศิลปินกลุ่มหนึ่งที่แจ้งเกิดจากการแต่งเพลงให้กับ Hatsune Miku และนั่นก็ทำให้เขาเป็นมืออาชีพจนเป็นศิลปินของ Sony Record อัลบั้มรวมเพลงของพวกเขา supercell feat. Hatsune Miku สามารถขายได้ห้าหมื่นหกพันแผ่นในสัปดาห์แรก (และที่สำคัญอัลบั้มนี้ถูกจัดอยู่ในหมวดเพลง J-pop)
ยังมีเพลงอีกมากมายที่แต่งให้ Miku และ Vocaloid ร้องโดยเฉพาะ แต่ละเพลงที่มาจากต่างศิลปินนั้นต่างเอกลักษณ์กันนับตั้งแต่เพลงป็อบธรรมดา จนถึงเพลงที่มีเนื้อรื่องไม่ต่างจากเรื่องสั้นหรือนิทาน อีกทั้งความแปลกใหม่ที่ไม่เหมือนใคร ๆ ก็คือพวกเขาต่างก็มีนักร้องคนเดียวกัน
พลังแห่ง fan-made
fan-made มีความหมายตรงตามตัวคือ "สิ่งที่แฟนผลงานทำขึ้น"
อย่างที่กล่าวไว้ข้างต้นว่า Miku ไม่มีข้อมูลอะไรเป็นพิเศษ แฟน ๆ ก็เลยเป็นคนคิดข้อมูลกันให้เองซะเลย
นอกจากนั้นแล้วยังมีตัวละครอื่น ๆ ที่แฟนผลงานเป็นคนคิดขึ้นมาเองและที่สำคัญหลายตัวละครนั้นยังได้รับการยอมรับและเป็นที่นิยมอย่างกว้างขวางและนี่อาจจะเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ Miku ได้รับความนิยมอย่างยาวนาน เพราะว่าเธอมีฐานแฟนคลับที่แข็งแกร่ง เราอาจจะพูดได้ว่า Hatsune Miku ไม่ใช่เป็นแค่ตัวละครของบริษัท Crypton แต่เป็นตัวละครของทุกคนที่ทุกคนสามารถมีส่วนร่วมได้โดยไม่มีข้อแม้ใด ๆ
ถ้าให้เปรียบเทียบแล้ว Hatsune Miku ก็เหมือนอุตสาหกรรมแขนงใหญ่ที่ทุกอย่างล้วนเชื่อมโยงกัน มีคนแต่งเพลงให้เธอร้อง มีคนชอบก็นำไปร้อง เล่นดนตรีคัฟเวอร์เอง รวมถึงมีคนวาดภาพประกอบหรือทำมิวสิค วีดีโอให้ อาจจะมีคนแต่งเพลงที่เป็น anwser song ให้อีก บางครั้งก็มีคนจับไปคิดท่าเต้น คนที่ไม่ชอบเสียงของ vocaloid ก็ไปหาเวอร์ชั่นที่คนจริงร้อง และอื่น ๆ อีกมากมายจนเป็นวัฏจักรที่ไม่มีวันรู้จบ
เราคงจะกล่าวได้ว่า Hatsune Miku คือจุดเริ่มต้นสู่ความสร้างสรรค์อันไม่มีที่สิ้นสุด นี่คือตัวอย่างบางเคสที่น่าสนใจ
นักวาดที่ชื่อว่า huke ได้ออกแบบคาแรคเตอร์ที่ชื่อว่า BLACK ROCK SHOOTER ออกมา => วง supercell ได้แรงบันดาลใจจากตัวละครตัวนี้และนำไปแต่งเป็นเพลงโดยใช้ชื่อเดียวกันให้ Hatsune Miku ร้อง => ดังระเบิดและเป็นเพลงอันดับต้น ๆ ที่คนชอบมากที่สุด => กลายเป็นฟิกเกอร์และได้กลายเป็นอนิเมชั่นที่จะวางจำหน่ายภายในปีนี้
halyos ศิลปินคนหนึ่งได้แต่งเพลง Sakura no Ame (ฝนซากุระ) ให้ Hatsune Miku ร้อง => ต่อมาเขากับสมาชิกคนอื่นก็รวมกันเป็นวง absorb ขึ้นมาบนดินโดยมีเพลง Sakura no Ame เป็นซิงเกิ้ลแรก => เพลง Sakura no Ame ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับการจบการศึกษาได้ถูกนำมาร้องโดยหลายโรงเรียนและเอามาเปิดในรายการโทรทัศน์ => เป็นแรงบันดาลใจให้กับค่าย tetra-film นำมาสร้างเป็นหนังในชื่อเดียวกัน
หรืออย่างกรณีของ Ievan Polka ที่เราได้เคยพูดถึงกันไปแล้วกับการที่ fanmade ได้กลายเป็น official
และไม่นับ CD เพลงหรือ DVD และสินค้าอีกหลายชนิดที่ได้รับการวางจำหน่ายอย่างถูกต้อง
Hatsune Miku ในเพลง Saihate ที่ถูกนำมาผลิตเป็นฟิกเกอร์ในชุด Nedoroid Puchi
Kagamine Rin ในเพลง Roshin Yukai (Hard-R.K. mix) ที่ถูกนำมาผลิตเป็นฟิกเกอร์
นับเวลาผ่านมาเกือบ 3 ปี ตอนนี้ Hatsune Miku มีทั้งเกมบนเครื่อง psp และ arcade มีโปรแกรมที่เขียนโดยแฟน ๆ ที่ชื่อว่า MikuMikuDance ที่ทำให้เนรมิตอนิเมชั่นสามมิติได้อย่างง่ายดาย
และในที่สุดเธอก็ได้มีคอนเสิร์ตเป็นของตัวเอง... ไม่รู้ว่านี่เป็นอีกครั้งนับจากวง Gorillaz หรือเปล่าที่คนมากมายโห่ร้องด้วยความยินดีต่อหน้าต่อหน้าภาพวีดีโอที่ไม่มีชีวิต
สำหรับ Hatsune Miku ในคอนเสริ์ตนั้นใช้เทคนิค Capture Motion ในการจับภาพเคลื่อนไหวแล้วเอาไปเชื่อมกับโมเดลสามมิติ (ผู้ที่ดูแลในส่วนนี้คือ SEGA ค่ายเกมชื่อดัง อย่างไรก็ตามวีดีโอส่วนใหญ่ก็ถูกนำไปใช้ในวีดีโอเกมเช่นเดียวกัน)
Sat, 2010-03-13 16:22 | by nighty
ถึงแม้ว่าเราจะเคยพูดถึง VOCALOID ลงไปใน "ฟิ้ว" ฉบับหนังสือกันไปแล้ว แต่เราจะขอหยิบมาพูดกันอีกครั้งหนึ่ง โดยใช้ความเป็นเว็บไซท์ให้เป็นประโยชน์เพื่อการอธิบายที่เข้าใจง่ายขึ้นครับ
ปัจจุปันนี้ หลายคนอาจจะเห็นตัวการ์ตูนเด็กผู้หญิงผมเขียวผูกแกละยาวสองข้างบ่อย ๆ ตามคลิปหรือภาพต่าง ๆ ถึงแม้ว่าเธออาจจะเป็นที่รู้จักในแค่หมวดการ์ตูน แต่ในขณะเดียวกันโลกของเธอนั้นใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ
จนบางทีมันอาจจะกว้างใหญ่จนเราคาดถึงก็เป็นได้
Vocaloid คืออะไร?
Vocaloid คือโปรแกรมสังเคราะห์เสียงโดยมีฐานข้อมูลเสียงจากคนจริง ๆ โดยผู้ใช้ต้องใส่ "คำ" ลองไปในโปรแกรมตามบันไดโน้ตเพื่อให้โปรแกรมสามารถอ่านออกเสียงได้ และโปรแกรมสามารถปรับแต่งรายละเอียดได้มากมายได้จนถึงกระทั่งการกำหนดลมหายใจ โดยระบบพื้นฐานของโปรแกรมนี้พัฒนาโดยบริษัท YAMAHA
Hatsune Miku คือใคร?
Hatsune Miku คือชื่อรุ่นและชื่อมัสคอทของโปรแกรม Vocaloid 2 ของบริษัท Crypton ที่พัฒนาเพื่อวางจำหน่ายในญี่ปุ่น โดย Vocaloid 2 เป็นโปรแกรมที่พัฒนาขึ้นจากโปรแกรม Vocaloid เดิม (เหมือนกับ Photoshop CS เป็น Photoshop CS2 และแน่นอนว่ามี vocaloid จากบริษัทอื่นเช่นเดียวกัน)
และเธอก็คือ "จุดเปลี่ยน" ของโปรแกรม Vocaloid และโลกไซเบอร์
Hatsune Miku ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก ตามรายละเอียดที่ระบุไว้ในเว็บไซท์บอกว่าเธอคือเด็กอายุสิบหก น้ำหนัก ส่วนสูง ถนัดร้องเพลงจังหวะไหนคีย์อะไร ไม่มีประวัติส่วนตัวหรือเรื่องราวเบื้องหลังตัวละครอะไรใด ๆ แต่ทุกคนก็หลงรักเธอ
หลังจากนั้นก็มี Vocaloid 2 รุ่นKagamine Rin&Lenและ Megurine Luka ออกมาตามหลังกันมา
ความโด่งดังของ Miku และ Vocaloid ที่ดังไปทั่วโลกไซเบอร์นั้นมีจุดที่น่าสนใจและน่าศึกษาอยู่เช่นกัน เพราะเราคงพูดได้เลยว่า Miku และ Vocaloid นั้นโด่งดังมาได้เพราะแฟน ๆ ผลักดั
Character ที่โดนใจ
แต่ว่าแม้ Hatsune Miku จะถูกออกแบบมาอย่างน่ารัก โปรดอย่าลืมว่าเธอเป็นโปรแกรมสังเคราะห์เสียง เสียงของเธออาจจะไกลห่างจากความเป็นมนุษย์อยู่พอสมควร (อย่างไรก็ตาม ก็มีคนสามารถทำให้เธอร้องเพลงได้เหมือนมนุษย์มากอยู่ดี) แต่หากมองในมุมกลับกัน นี่อาจเป็นจุดเด่นที่นักร้องคนไหนไม่อาจจะเลียนแบบได้
Producer มือฉมัง
เป็นสิ่งที่ปฏิเสธไม่ได้เลยว่า เพราะ producer หรือผู้แต่งเพลง ให้ Miku ร้องนั้น เป็นส่วนสำคัญอย่างยิ่ง เพราะถึงแม้โปรแกรมจะดีขนาดไหน แต่ถ้าผู้ใช้ไม่มีฝีมือก็จบกัน
โชคดีเป็นอย่างยิ่งที่มีศิลปินสมัครเล่นจนถึงฝีมือเทียบเคียงได้กับมืออาชีพ นับไม่ถ้วนที่แต่งเพลงให้กับ Vocaloid โดยเฉพาะและหลายคนในนั้นก็สามารถก้าวข้ามไปยังเป็นมืออาชีพได้
supercell คือตัวอย่างของศิลปินกลุ่มหนึ่งที่แจ้งเกิดจากการแต่งเพลงให้กับ Hatsune Miku และนั่นก็ทำให้เขาเป็นมืออาชีพจนเป็นศิลปินของ Sony Record อัลบั้มรวมเพลงของพวกเขา supercell feat. Hatsune Miku สามารถขายได้ห้าหมื่นหกพันแผ่นในสัปดาห์แรก (และที่สำคัญอัลบั้มนี้ถูกจัดอยู่ในหมวดเพลง J-pop)
ยังมีเพลงอีกมากมายที่แต่งให้ Miku และ Vocaloid ร้องโดยเฉพาะ แต่ละเพลงที่มาจากต่างศิลปินนั้นต่างเอกลักษณ์กันนับตั้งแต่เพลงป็อบธรรมดา จนถึงเพลงที่มีเนื้อรื่องไม่ต่างจากเรื่องสั้นหรือนิทาน อีกทั้งความแปลกใหม่ที่ไม่เหมือนใคร ๆ ก็คือพวกเขาต่างก็มีนักร้องคนเดียวกัน
พลังแห่ง fan-made
fan-made มีความหมายตรงตามตัวคือ "สิ่งที่แฟนผลงานทำขึ้น"
อย่างที่กล่าวไว้ข้างต้นว่า Miku ไม่มีข้อมูลอะไรเป็นพิเศษ แฟน ๆ ก็เลยเป็นคนคิดข้อมูลกันให้เองซะเลย
นอกจากนั้นแล้วยังมีตัวละครอื่น ๆ ที่แฟนผลงานเป็นคนคิดขึ้นมาเองและที่สำคัญหลายตัวละครนั้นยังได้รับการยอมรับและเป็นที่นิยมอย่างกว้างขวางและนี่อาจจะเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ Miku ได้รับความนิยมอย่างยาวนาน เพราะว่าเธอมีฐานแฟนคลับที่แข็งแกร่ง เราอาจจะพูดได้ว่า Hatsune Miku ไม่ใช่เป็นแค่ตัวละครของบริษัท Crypton แต่เป็นตัวละครของทุกคนที่ทุกคนสามารถมีส่วนร่วมได้โดยไม่มีข้อแม้ใด ๆ
ถ้าให้เปรียบเทียบแล้ว Hatsune Miku ก็เหมือนอุตสาหกรรมแขนงใหญ่ที่ทุกอย่างล้วนเชื่อมโยงกัน มีคนแต่งเพลงให้เธอร้อง มีคนชอบก็นำไปร้อง เล่นดนตรีคัฟเวอร์เอง รวมถึงมีคนวาดภาพประกอบหรือทำมิวสิค วีดีโอให้ อาจจะมีคนแต่งเพลงที่เป็น anwser song ให้อีก บางครั้งก็มีคนจับไปคิดท่าเต้น คนที่ไม่ชอบเสียงของ vocaloid ก็ไปหาเวอร์ชั่นที่คนจริงร้อง และอื่น ๆ อีกมากมายจนเป็นวัฏจักรที่ไม่มีวันรู้จบ
เราคงจะกล่าวได้ว่า Hatsune Miku คือจุดเริ่มต้นสู่ความสร้างสรรค์อันไม่มีที่สิ้นสุด นี่คือตัวอย่างบางเคสที่น่าสนใจ
นักวาดที่ชื่อว่า huke ได้ออกแบบคาแรคเตอร์ที่ชื่อว่า BLACK ROCK SHOOTER ออกมา => วง supercell ได้แรงบันดาลใจจากตัวละครตัวนี้และนำไปแต่งเป็นเพลงโดยใช้ชื่อเดียวกันให้ Hatsune Miku ร้อง => ดังระเบิดและเป็นเพลงอันดับต้น ๆ ที่คนชอบมากที่สุด => กลายเป็นฟิกเกอร์และได้กลายเป็นอนิเมชั่นที่จะวางจำหน่ายภายในปีนี้
halyos ศิลปินคนหนึ่งได้แต่งเพลง Sakura no Ame (ฝนซากุระ) ให้ Hatsune Miku ร้อง => ต่อมาเขากับสมาชิกคนอื่นก็รวมกันเป็นวง absorb ขึ้นมาบนดินโดยมีเพลง Sakura no Ame เป็นซิงเกิ้ลแรก => เพลง Sakura no Ame ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับการจบการศึกษาได้ถูกนำมาร้องโดยหลายโรงเรียนและเอามาเปิดในรายการโทรทัศน์ => เป็นแรงบันดาลใจให้กับค่าย tetra-film นำมาสร้างเป็นหนังในชื่อเดียวกัน
หรืออย่างกรณีของ Ievan Polka ที่เราได้เคยพูดถึงกันไปแล้วกับการที่ fanmade ได้กลายเป็น official
และไม่นับ CD เพลงหรือ DVD และสินค้าอีกหลายชนิดที่ได้รับการวางจำหน่ายอย่างถูกต้อง
Hatsune Miku ในเพลง Saihate ที่ถูกนำมาผลิตเป็นฟิกเกอร์ในชุด Nedoroid Puchi
Kagamine Rin ในเพลง Roshin Yukai (Hard-R.K. mix) ที่ถูกนำมาผลิตเป็นฟิกเกอร์
นับเวลาผ่านมาเกือบ 3 ปี ตอนนี้ Hatsune Miku มีทั้งเกมบนเครื่อง psp และ arcade มีโปรแกรมที่เขียนโดยแฟน ๆ ที่ชื่อว่า MikuMikuDance ที่ทำให้เนรมิตอนิเมชั่นสามมิติได้อย่างง่ายดาย
และในที่สุดเธอก็ได้มีคอนเสิร์ตเป็นของตัวเอง... ไม่รู้ว่านี่เป็นอีกครั้งนับจากวง Gorillaz หรือเปล่าที่คนมากมายโห่ร้องด้วยความยินดีต่อหน้าต่อหน้าภาพวีดีโอที่ไม่มีชีวิต
สำหรับ Hatsune Miku ในคอนเสริ์ตนั้นใช้เทคนิค Capture Motion ในการจับภาพเคลื่อนไหวแล้วเอาไปเชื่อมกับโมเดลสามมิติ (ผู้ที่ดูแลในส่วนนี้คือ SEGA ค่ายเกมชื่อดัง อย่างไรก็ตามวีดีโอส่วนใหญ่ก็ถูกนำไปใช้ในวีดีโอเกมเช่นเดียวกัน)